drieteenmeeuw | Thomas van der Es

Vrijdag 10 juli , Hornøya Island Nature Reserve

De laatste jaren is er een explosie aan mooie natuurseries op de Nederlandse televisie. Vroeger moest je daarvoor zappen richting de BBC. Eén van mijn favoriete programma’s vanaf toen is het programma Springwatch. Vooral de prachtige beelden van zeevogel kolonies blijven indrukwekkend. De interacties tussen de duizenden vogels, de schattige dons jongen en dit alles haarscherp in beeld gebracht zorgde voor mij voor boeiende televisie.
De ‘tv-sterren’ alias papegaaiduikers met hun bijna droevige uitstraling en kleurrijke snavel vol met spiering had ik nog nooit in het echt gezien.

Vandaag kwam daar een einde aan! Een klein stukje ten noorden van Vardø ligt nog een kleiner eilandje; Hornøya. Dit eilandje is één van de dichtstbevolkte gebieden van Noorwegen, met vogels welteverstaan… Vanaf het haventje van Vardø is er vanaf 9:00 de mogelijkheid om met een bootje richting dit vogeleiland te varen. Het is een pendeldienst met een frequentie van circa 2 uur. Voor 350 NOK (=40 euro) per persoon sta je aan de overkant. Voor een vaartochtje van circa 10 minuten is 40 euro per persoon behoorlijk aan de prijs, maar mij zal je ook niet horen zeggen dat Noorwegen goedkoop is.. In de haven van Vardø kom je al goed in de sfeer. Op de kenmerkende Noorse boothuizen zitten drieteenmeeuwen. Op plankjes tegen de rode houten huizen zitten ze met jonge pullen op speciaal gemaakte plankjes. Meeuwen stimuleren om op je ‘huis’ te gaan broeden is in Nederland naar mijn weten nog nooit gebeurd.

Als we de haven uitvaren zien we eerst een aantal zwarte zeekoeten en vervolgens dobberen er honderden zeekoeten en alken als pinguïns op de zee. Aangekomen op het eiland kijken we naar een indrukwekkende rotswand die is afgeladen met vogels. Het geluid is indrukwekkend: een plezierige mix van drieteenmeeuwen, kuifaalscholvers en zeekoeten. Dat vinden ook twee Limburgse natuurliefhebsters die bij ons op de ‘ferry’ stonden. We kunnen voor het eerst deze reis ons enthousiasme delen in onze moedertaal.

Over het eiland loopt een boardwalk richting een wit vuurtorentje. Als je lekker doorstapt ben je er binnen 30 minuten uitgewandeld, maar daar is het nou niet bepaald het eiland voor. Het is hier meer een kwestie van slenteren, genieten en fotograferen. De kolonie is goedgevuld. Er broeden bijna 50.000 paar vogels op dit deel van Hornøya. In 2011 waren zeekoet, papegaaiduiker (10.000 paar) en drieteenmeeuw (9000 paar) het best vertegenwoordigd. Aangezien wij in juli op dit eiland zijn, zitten veel vogels met jonge op het nest. In de kolonie drieteenmeeuwen zitten zelfs al enkele bijna vliegvlugge jonge te piepen. Ze schijnen regelmatig bezoek te krijgen van een giervalk….

Heel dicht langs het pad zitten kuifaalscholvers. Echt een vogel van een zeevogelkolonie als Hornøya. Op het eiland broeden ongeveer 900 paartjes. Kuifaalscholvers broeden op de Britse Eilanden en in 2013 is er zelfs een broedgeval in Nederland ontdekt. In de winter zie ik ze dan ook regelmatig bij de Neeltje Jans of bij de blokkendam van de Maasvlakte. Erg leuk om deze gitzwarte vogels in broedkleed te zien, met hun bijzondere groene ogen en markante zwarte kuif. De kuif is overigens niet altijd goed zichtbaar.

Aan de zuidkant van het eiland is het ook opletten geblazen voor de zeldzaamste broedvogel in de kolonie. Op de vogelklif zitten namelijk enkele 100-den dikbekzeekoeten. Ze zijn vrij gemakkelijk te herkennen aan hun witte en beetje bollig uiterlijk en hebben daarnaast een kortere zwarte snavel met lichte horizontale streep. Om de vogels te vinden is het slechts een kwestie van het checken van de 10.000 gewone zeekoeten en alken. Een enkeling zien we al dobberen op zee, maar ook boven op de rots vinden we een rijtje met dikbekzeekoeten.

Kortbekzeekoet / Thick-billed Murre — Dikbekzeekoet / Thick-billed Murre

Als we via de oostkant de top van het eiland beklimmen zien we even weinig zeevogels. Het ondersteunende hekje langs het pad is gevuld met de zangvogels van het eiland. Oeverpieper, roodkeelpieper en tapuit zitten verdeeld over het blauwe touw. Ik scan de paaltjes en aan het eind van het pad valt mij een vrouwkleed grauwe klauwier op. Leuk! Maar gelukkig besef ik snel dat een grauwe klauwier hier niet ‘zomaar’ leuk is. De soort staat immers bekend als grote insecteneter en niet als arctische broedvogel. Hoezo verdwaald?! Een bizarre waarneming zover boven de poolcirkel. De vogel vliegt weg en ik schiet een bewijsplaatje.

Bij de vuurtoren op de top deel ik de waarneming met de Britse vogelaar Jonny Fisk. Van hem begrijp ik dat deze vogel al enkele weken geleden ontdekt is. Jonny Fisk assisteert tijdens ons bezoek de BBC die ( hoe toevallig) opnames aan het maken zijn voor een nieuwe serie. Misschien wel voor Springwatch?

Boven op de top is het een komen en gaan van papegaaiduikers. Rondom het eiland cirkelen hongerige kleine jagers. We boffen met het weer, want we krijgen alle soorten licht in een uur. We krijgen zelfs een regenboog cadeau..! De tijd vliegt voorbij. We vermaken ons met voorbij vliegende zeekoeten en knuffelende alken. Sommige letterlijk op aaiafstand. Ik noem me zelf geen fotograaf, maar zo misdroeg ik me voor even wel. De interacties, de vliegbeeldjes waren bijna verslavend en leverde in korte tijd deze plaatjes op.