Zeldzame Terekruiter gevonden in de Noordwaard

Tijdens de maanden april en mei speelt de vogeltrek zich af .  Het voorjaar van 2015 is niet bepaald ‘spetterend’ te noemen. Het is  eigenlijk een beetje lafjes. Er is veel koud weer, vaak westenwind, erg hoog water en er zijn regelmatig buien. Het zorgt  ervoor dat er relatief weinig bijzondere vogels worden waargenomen in Nederland.  Maar gelukkig zijn de dagen wel aan het lengen en kan ik voor en na mijn drukke werkzaamheden regelmatig mijn verrekijker gebruiken. Het blijft immers de maand mei! Als ik op 20 mei rond 12.30  een blik werp op de website van de vogelwerkgroep Biesbosch zie ik dat de vogelaar Jaap Dijkhuizen een groepje van 25 bontbekplevieren heeft ingevoerd op die site. De waarneming is verricht in de Keizersguldenwaard. Dat is een gebied waar vroeger strakke akkers met suikerbieten en aardappels te vinden waren , maar waar nu meanderende geulen gegraven zijn in het kader van het veiligheidsproject ‘Ruimte voor de Rivier’ van Rijkswaterstaat.  De ontwikkelingen van dit immens grote project in de Noordwaard volg ik nauwlettend .  Op de site van de combinatie Noordwaard is meer info te vinden. Adrenaline Als ik op de plek aankom zie ik in de verte een groepje bontbekplevieren foerageren.  Langs dit groepje vogels loopt een zeer nieuwe asfaltweg.  Straks zal deze dienen als fiets of autoweg. De aannemerscombinatie Noordwaard  is hier vandaag niet  aan het werk  en ik besluit een stukje door te rijden met de auto. Als ik mijn verrekijker op het groepje met steltlopers richt heb ik gelijk een zeer opvallende voorover leunende ‘ruiter’  in beeld. Een adrenalinestoot is het gevolg. Behoorlijk dichtbij , maar met mijn raam nog gesloten grijp ik naar mijn camera. Dit moest een Terekruiter zijn. Een formaatje oeverloper, een opgewipte snavel, grijzige bovendelen, lichte wenkbrauw, steil voorhoofd en oranje gele poten. De foto’s die ik maak zijn van slechte kwaliteit , maar bevestigen de waargenomen kenmerken.

Vol adrenaline en spanning door het zien van deze vogel probeer ik een aantal mensen te bellen waarvan ik weet dat zij deze vogel graag zouden willen zien of omdat ze in de buurt zijn.  Tijdens het bellen raak ik de vogel even kwijt. Ik kijk weer in de ‘slenk’  en zie enkel een groenpootruiter en inmiddels 40 bontbekplevieren. Hij zou toch niet weg zijn? Of heb ik het verkeerd gezien? Gelukkig had ik die belabberde foto’s nog…maar zie ik gelukkig ook de Terekruiter weer staan. Hans Gebuis is de eerste die arriveert en maakt de nodige foto’s. De fraaie foto bovenin dit blogbericht is van Hans. Het lijkt die dag wel goed te zitten want de vogel is stabiel. Ruim 70 vogelaars krijgen de Terekruiter te zien.  Het is de 2e waarneming voor de Biesbosch ooit ( na een waarneming uit 2009) en de 65e waarneming voor Nederland. Een knaller dus!

Foto Hans Gebuis
Foto Hans Gebuis

Zeldzaamheid Het ontdekken van  zeldzame vogels zijn unieke momenten waar ik intens van geniet. Een Terekruiter had ik nog nooit eerder zelf gevonden. Terekruiters zijn zeldzaam in Nederland. Ze broeden o.a.  in Noordoost-Europa en  Rusland.  Overwinteren doen ze bijvoorbeeld in Afrika. Het zijn vogels die in laaglandtaiga broeden langs meren en rivieren. Ik kwam er na vele uren scannen ook een aantal tegen in Zuid-Afrika ( januari 2014) . Aanstaande zomer ga ik een rondreis maken door Fins Lapland en Noorwegen. Ik ben benieuwd of ik  deze fraaie steltloper daar ook tegen ga komen…

Foto Hans Gebuis
Foto Hans Gebuis

Lesbos vogeleiland part 2: de specialiteiten

De vogeltrek op Lesbos is fenomenaal, maar het Griekse eiland heeft veel meer te bieden. Door de ligging in het uiterste zuidoosten van Europa komen er een aantal zeldzame vogels voor met een uiterst beperkt verspreidingsgebied.  Uiteraard hadden we tijdens de 8-daagse rondreis van Inezia Tours alle aandacht voor deze bijzondere en soms lastig te lokaliseren vogelsoorten.

Rotsig en doornig 

Rotsige berghellingen en doornig struikgewas is het beeld langs de noordkust van het eiland. Vooral de omgeving tussen Petra en Molivos voldoet precies aan deze beschrijving. Het is het domein van de grasmussen (Sylvia’s). Als we net zijn aangekomen horen we overal krassende en ratelende roepjes van Sylvia’s . In korte tijd zien we enkele fraaie baardgrasmussen  en een hele opvallende: de Rüppells grasmus. Het prachtige mannetje zit bovenin een zangpost en met wat geduld laat die zich uitmuntend bekijken.  De vogel heeft door zijn rode ogen wel wat weg van de , in Europa, veel algemenere kleine zwartkop, maar heeft oa een opvallend zwarte keel, een wat langere hals en twee witte baardstreepjes.  Rüppells grasmus is een behoorlijk zeldzame soort en komt oa op een aantal plekken in Griekenland en in Turkije tot broeden.

Langs de noordkust treffen we nog meer specialiteiten aan zoals de geheimzinnige Aziatische Steenpatrijs.  Uit ervaring weet ik dat deze soort zich niet altijd gemakkelijk laat zien en zich vaak wat hoger in de bergen ophoudt.  We treffen het dan ook behoorlijk, als tot tweemaal toe een exemplaar langs de weg scharrelt.  Het grote verschil met de gewone  steenpatrijs is de crème kleurige keel. Daarnaast stopt het verspreidingsgebied van die soort ongeveer in Griekenland en komt op Lesbos alleen de Aziatische vorm voor.

Bloemenzee

vallei

We rijden en wandelen langs de mooiste rotskusten , maar  bezoeken ook fraaie valleien die in deze tijd van het jaar veranderd zijn in een bloemenzee.  Het is het leefgebied van de bruinkeelortolaan,  maskerklauwier en de rouwmees.  Vooral de eerste twee zien we veelvuldig en en uiteindelijk komen we ook verschillende paartjes rouwmees tegen.

Bruinkeelortolaan
Bruinkeelortolaan
Bruinkeelortolaan
rouwmees
Rouwmees

We horen tevens zingende cirlgorzen, roepende hoppen en zien een zwijgzame middelste bonte specht .  De enige soort die we  niet te zien krijgen blijkt nog niet terug te zijn uit ( Zuid!) Afrika , namelijk de Griekse spotvogel.

Kale hooglanden 

De echte hooglanden aan de westkust zijn spectaculair. Het landschap en de vergezichten zijn schitterend.  De hellingen zijn hier droog en rotsig en er staat enkel wat lage vegetatie. Verspreidt staan wat bomen.  Een ander landschap betekent ook weer andere soorten. Op een hoge bergketen gaan we op zoek naar de westelijke smyrnagors . In deze regio treffen we ook een aantal izabeltapuiten  maar ook veel oostelijke blonde tapuiten en arendbuizerden. 

Tijdens een wandeling horen we op meerdere plaatsen smyrnagorzen zingen. Het is nog een hele uitdaging om de vogels te vinden en in telescoop te zetten. Uiteindelijk lukt het om minimaal twee vogels te zien te krijgen.  Het zijn opvallend gorzen, maar door de frisheid van het groen aan de bomen valt hun citroengele  kop met grijzige borst aardig weg in het bladerdek.

smyrnagors

Turkse Boomklever 

De laatste soort die  niet mag ontbreken na een weekje Lesbos’ is de Turkse Boomklever. Deze  klever komt vooral veel voor op Lesbos en in Turkije en is daarbuiten uiterst zeldzaam. In april zijn de vogels aan het broeden.  Via het circuit van vogelaars komen we erachter dat de Turkse Boomklever op een nieuwe locatie een nest in gebruik heeft. We navigeren met diverse route beschrijvingen door het uitgestrekte naaldboombos van Achladeri. Uiteindelijk vinden we een plek waar we , zonder de vogels te storen, prima waarnemingen verrichten van deze zeldzame vogel. Razendsnel vliegt een paartje richting het nesthol om de jonge vogels te voeren. Omdat de vogels nu niet meer zingen of roepen was het anders lastig, dan wel onmogelijk geweest om de vogels te zien tijdens te trip.  Een mooie aanvulling op de indrukwekkende triplist.

Lesbos vogeleiland part 1: de ‘vogelmetropool’ Kalloni

Lesbos is een middelgroot Grieks eiland in de Middellandse Zee.  Het is een fantastische plek voor natuur-en vogelliefhebbers. De ligging zorgt voor enerverende aantallen trekvogels die gedurende de vogeltrek ( april/mei  en  september /oktober) het eiland aandoen op hun route tussen Afrika en Oost- en Centraal Europa.  Daarnaast is het landschap zeer dynamisch en wisselen olijfboomgaarden, droge graslanden, rotskusten , zoutpannen , rivierbeddingen en moerassen elkaar af.  Pittoreske vissersdorpjes , vele orchideeën, fraaie dagvlinders  en een ( voor ons Nederlanders) fijn klimaat maken het plaatje voor een ideale reisbestemming compleet.

Olijfboomgaard

De afgelopen periode mocht ik samen met Bart-Jan Prak een reis begeleiden naar deze vogel ‘metropool’ voor Inezia Tours

Skala Kalloni

De eerste 4 nachten van de reis verbleven we in Skala Kalloni. Met stip de beste uitvalsbasis van het eiland. Dit kleine vissersdorpje ligt eigenlijk aan het eind van de baai van Kalloni. Een groene oase voor trekvogels. Aan twee kanten van het dorpje monden riviertjes in de Golf van Kalloni. Door de lage ligging , de vele moerasjes , riviertjes en niet te vergeten de zoutpannen heeft deze hoek van het eiland een enorme zuigkracht op trekvogels.   Skala Kalloni is dan ook een belangrijk ‘tankstation’ voor vogels in het ‘droge’ Middellandse zeegebied. Het dorp Skala is een trefpunt voor vogelaars. In het hotel waar de groep haar thuisbasis had broeden Spaanse mussen en vlogen Roodstuitzwaluwen door de straat.

Tsiknias rivier De Tsiknias rivier wordt ook wel de ‘East-River’ genoemd . Het is een ondiepe rivier met veel kiezels en stenen op de bodem. Aan de randen staan mooie stukken met metershoog waterriet en wat hoger langs de oever zijn bloeiende tamarisken te vinden. Aan beide zijde van deze rivier liggen goede wegen en door het hoge standpunt zijn vogels prima te bekijken. In de vroege morgen is er een ‘muur’ van vogelgeluiden te horen. Soorten als nachtegaal , oostelijke vale spotvogel, grote karekiet en cetti’s zanger gaan er helemaal los.  In de rivierbedding liepen bosruiter, kemphaan en balkankwikstaarten. Leuk was ook de waarneming van een nest bouwend mannetje buidelmees.

De zangvogels lieten zich redelijk goed bekijken en bijna de gehele groep kreeg zichtwaarnemingen van Cetti’s zanger, nachtegaal en grote karekiet.  Met wat geduld kregen we geheimzinnige soorten te zien zoals klein waterhoen en woudaap . Toen we ze eenmaal gevonden hadden zetten we ze vol glorie in de telescoop. We zagen tevens vele  ralreigers en purperreigers.  Met het fraaie ochtendlicht erop was dat  puur genieten.

Zoutpannen De zoutpannen van Skala Kallonis zijn fantastisch voor steltlopers, reigers , flamingo’s en sterns. Ook wij hebben daar ervaren dat het vogelbestand dynamisch is. De diversiteit aan steltlopers en sterns wisselt er met de dag. De eerste dag zagen we er oa bijna 400 kemphanen, 25 lachsterns , een groepje witvleugelsterns en een sporenkievit . De volgende dag waren het vooral roodpootvalken, witwangsterns en poelruiters die de show stalen.  Vrij standaard, maar daardoor niet minder mooi,  waren de grote groepen flamingo’s en de enorme kolonie kluten in het westelijk deel. Hier onder een impressie van wat typische trekvogels die zich rondom de zoutpannen lieten zien. Binnenkort meer op dit blog over de specialiteiten van het eiland, de Vliehors van Lesbos ( Sigri) en meer..