Vanaf 16 oktober tot 25 oktober verblijven we op Texel. Een fantastische periode en misschien wel de beste locatie van Nederland voor de vogeltrek. In dit blog beschrijf ik de aankomende ruime week over mijn ervaringen. Updates komen in dit bericht!
Maandag 26 oktober
De laatste dag is de wekker overbodig. Voor zonsopkomst sta ik in de zeereep van Paal 28. Het is direct merkbaar , er zitten vogels in de lucht. De wind is gedraaid richting het zuidoosten en ik zie direct een enorm lint met spreeuwen. Een front zo groot, dat het lijkt alsof het de volledige breedte van Texel in beslag neemt. Indrukwekkend! Het is druk met geluiden in de lucht. Twee kleine zwanen vliegen op vanaf de slaapplaats in de noordelijke slufter. Groepjes zwarte mezen en pimpelmezen komen vanaf zee. Opeens weer een grote wolk vogels boven me. Het is een groep van ruim 300 kramsvogels. Het eerste uur met voornamelijk deze soort, later steeds meer grote gemengde groepen met daarin weer vooral koperwieken. Er zijn er vermoedelijk weer vele vertrokken vanuit Scandinavie tijdens de vorige nacht. Krentjes als appelvink, sneeuwgors en strandleeuwerik vliegen ook voorbij en veraden zich allen door hun roep.
Na het ontbijt nog een laatste rondje noordpunt. De trekbaan ligt duidelijk iets ten zuidwesten van de vuurtoren. Grote groepen koperwieken, sijzen, kepen en vele kramsvogels vliegen over. In de diverse vliertruiken zitten groepjes spreeuwen. Tegen het einde van de ochtend lijken de vogels hoger te gaan vliegen en is het tijd om richting huis te gaan. Toch een mooi einde van een fijne tijd op vogeleiland Texel.
Zondag 25 oktober
Een zonovergoten zondag die begint met een flinke noordwestenwind. Het is ook de dag dat de wintertijd in zal gaan en dat betekend weer een uurtje eerder licht in de ochtend ( en nog een uurtje later ontbijt..) Achter een strandpaviljoen bij Paal 28 kruip ik weg met mijn telescoop. Ik sta prima uit de wind , als witte schuimkoppen boven de Noordzee ontstaan. Er vliegen wat alken en zeekoeten voorbij en er vliegt een vrij constante stroom Jan-van-genten langs. Op grote afstand zie ik de kenmerkende hoge boogvluchten ( keilen) van een tweetal grauwe pijlstormvogels. Niet veel later een razendsnelle waarschijnlijke noordse pijlstormvogel. Lage boogvluchten, witte onderdelen en heel hard vliegt de vogel naar zuid. Allemaal net een tikkie te ver en te snel. Zo gaat dat wel vaker met zeevogels..
Zoals de website windguru keurig voorspelde gaat de wind snel liggen en is het heerlijk najaarsweer. We besluiten vanaf de Cocksdorp , via de Eierlandsche Duinen , richting de vuurtoren te wandelen. In het Krimbos zien we een fraaie beflijster in een rozebottelstruik.
De lucht wordt blauwer en blauwer en de temperatuur loopt op. Van vogeltrek is werkelijk niets te merken. De bosjes zijn leger dan leeg en het is enigszins frustrerend dat er op Vlieland en Schiermonnikoog de ene na de andere pallas boszanger wordt ontdekt.. Dan maar genieten van het fijne najaarsweer, ook geen straf.
Zaterdag 24 oktober
Een dag die grauw begint en weinig goeds voorspelt. Het is om het maar zachtjes uit te drukken: leeg! Er gebeurt opvallend weinig in de lucht en de zon lijkt het vandaag niet te gaan winnen van de hardnekkige bewolking. We struinen wat rondom de Krimweg , voordat in het B &B in de Cocksdorp een gezellig ontbijtje wacht. In de loop van de ochtend zakken we af naar het zuiden. De gebieden rondom de Bollekamer staan op het programma. Eerst een korte tussenstop bij Waal en Burg. Een flinke akker staat hier plas-dras. Een uiterst gunstige situatie voor duizenden goudplevieren en honderden kievitten. Een akker van een ruime hectare groot en gevuld met bijna 5000 vogels.. Goudplevier aan kop, gevolgd door kievit en smient.
Bij het Grote Vlak is het rustig. De eerder deze week aanwezige grauwe franjepoot is al een tijdje vertrokken. Hoog in de lucht komt een dwarrelend groepje zwarte mezen aanvliegen. Ik tel er ruim 35. Langs de Hoornderslag staan een paar wilgjes en roepen diverse mezen en goudhanen. Een tjiftjaf met een koudgrijs uiterlijk trekt mijn aandacht. De vogel heeft gitzwarte pootjes en een duidelijk aanwezige vleugelstreep. Het heeft alle schijn van een Siberische Tjiftjaf, maar de vogel laat zich kort zien en zich helaas niet horen..
Aan het eind van de middag zijn het de gebroeders van de Meer die een zeldzame vogel hebben gevonden . In de zeereep ten noorden van camping de Robbenjager hebben ze zojuist een dwerggors ontdekt. Aangezien we net terug zijn in de Cocksdorp, besluit ik even door te rijden naar boven. Als ik aankom zit de vogel net in de telescoop en krijg ik deze kleine gors kort maar krachtig te zien. Net te kort voor een plaatje.Toch weer een aangename verassing op een dag , dat je eigenlijk niets verwacht..
Vrijdag 23 oktober
Vandaag is de wisseldag van ons vakantiehuisje naar een B & B in de Cocksdorp. Dat betekent dat er wat corvee taken op de planning staan, om de felbegeerde schoonmaakborg terug te krijgen. Over de Slufterhoek vliegt een ijsvogel en in de tuin zit nog een vuurgoudhaan. Om circa 10 uur wandelen we het Krimbos in. Het is heerlijk zacht, er staat weinig wind en de zon schijnt. De eerste ochtend met diverse paardenbijters, koolwitjes en een rond fladderende atalanta. In het bos is het druk met groepjes zangvogels. Goudhanen en zwarte mezen zijn actief aan het foerageren in de kronen van esdoorns en abelen in dit afwisselende bos ten westen van de Cocksdorp.
Al enkele dagen zit er in de uiterste noordwesthoek van het bos een Siberische boompieper. Het tweede exemplaar van deze bijzondere dwaalgast. Hans Schekkerman ontdekte de vogel in hoog gras aan de rand van het bos. Als we aankomen zien we fotograferende vogelaars en een, als een muis kruipende, pieper op enkele meters afstand. De vogel laat zich waanzinnig bekijken en nu lukt het mij ook om meer dan een bewijsplaatje te maken. Wat een prachtig markante koptekening en een olijfgroene rug heeft deze vogel. Af en toe horen we de scherpe roep. Goed studiemateriaal om er de komende dagen zelf nog één te gaan ontdekken…
In de namiddag staan we in bij het Diepe Gat , oftwel het uitkijkpunt aan de Oorsprongweg nabij de Slufter. Op enkele tientallen meters naast ons flapt een joekel van een ruigpootbuizerd op. Dit was net dat ene moment dat ik de camera in de auto laat liggen..Zou je net zien. De vogel laat zich beeldvullend bekijken in de telescoop terwijl die biddend zich naar beneden laat ploffen, wellicht boven op een muis. Een mooie afsluiter van een verder grijze dag.
Donderdag 22 oktober
Omdat het vakantiehuisje op de Slufterhoek ook door ons is uitgekozen door zijn fantastische ligging, besluiten we een wandeling te gaan maken via de Muy naar de zuidkant van de Slufter. Een korte slalom over het bungalowpark en we bereiken het fraaie afwisselende duingebied. Er staat een matige westenwind. In de middag zou de kracht ervan gaan ruimen naar 5-6 bft en tevens draait die dan naar noordwestelijke richting. Dat geeft mogelijkheden voor zeevogels. Als we bij het strand aankomen zie ik weinig zeevogels en de wind is nog erg zwak. Sprintende drieteenstrandlopertjes rennen voor ons uit. Eén vogel maakt zo’n mooie overstap met zijn ‘drietenige’ pootjes , wat me sterk doet denken aan een binnenbocht op de schaatsbaan door Sven Kramer.. Dit is in de winter het leefgebied van deze fraaie overactieve strandlopertjes.
Een eerder ontdekte sperwergrasmus in een duinencomplex ten zuiden van de vuurtoren laat zich helaas niet meer bekijken. De wind neemt toe. Tijd voor de Westerslag: door de meest westelijke ligging van Texel in de Noordzee is dit de beste locatie van het eiland om zeevogels te bekijken. Achter de windschermen van een strandpaviljoen zit Han Zevenhuizen. In korte tijd zag hij al meerdere grauwe pijlstormvogels. Als ik naast het hetzelfde windscherm weggedoken zit voor de aanlandige wind en door mij telescoop kijk zie ik direct een grauwe pijlstormvogel. Er komen er die middag ruim 20 voorbij. Een groepje van 3 komt met mooie snelle boogjes ( keilend ) voorbij gevlogen.
Ik zet een sprintje naar de branding en maak een sfeerplaatje. De onvolwassen vorkstaartmeeuw behoorde tot één van de zeldzaamheden die voorbij kwam. In de branding hangt een fraaie jonge noordse stern en een tweedejaars zwartkopmeeuw. Als de zon begint te zakken houd ik het voor gezien. Een mooie middag aan zee!
Woensdag 21 oktober
De weersvoorspellingen voor vandaag waren niet denderend. Een zuidwestenwind en in de middag een regenfront. In de ochtend toch een poging gedaan in de omgeving van de vuurtoren, om te kunnen oordelen of er aankomst was van zangvogels. De conclusie was snel getrokken: rustig! Omdat er gisteren hele fraaie foto’s zijn gemaakt van de Siberische boompieper in het Krimbos , besluit ik daar nog een kort bezoek te brengen. De vogel langs het inmiddels bekende fietspad is nog aanwezig, maar een goede foto krijg ik niet voor elkaar. Het begint daarnaast ook licht te regenen en ik hou voor even voor gezien.
Als ik bij het vakantiehuisje aankom, begint nerveus te telefoon te rinkelen. Bij paal 21 ( de Westerslag) heeft Jos van de Berg een donkere valk gezien. Lange vleugels, lange staart donker uiterlijk..Sinds september 2011 weten we immers dat het kan. Toen werd namelijk de eerste Eleonora’s valk van Nederland gefotografeerd in de Oostvaardersplassen. In de middag besluit ik de omgeving tussen de Westerslag en de Hoornderslag te checken , maar het levert helaas niet deze spannende vogel op. De twee handtamme strandleeuweriken zitten er wel en laten zich fantastisch benaderen en fotograferen. Dat dan weer wel…
Dinsdag 20 oktober
De dag begint met wat miezer en motregen. In de tuin van het huisje zitten twee zwijgzame kleine barmsijzen die zich fraai laten bekijken. Als de buien voorbij zijn, staat de noordpunt en de omgeving van de vuurtoren op het programma. De trek is mager en de wind steekt iets op uit noordoostelijke richting. Toch horen we al snel goudhanen en in de zeereep zitten diverse rietgorzen. Een grote bonte specht vliegt op uit diezelfde zeereep en gaat actief hakken in weidepaaltjes langs het wandelpad.
In de tuintjes bij de vuurtoren zitten twee vuurgoudhanen. Op de plek van de Pallas Boszanger is het rustig , de vogel lijkt vertrokken en er zit eigenlijk alleen een enkele tjiftjaf. Er is duidelijk veel doorgetrokken na de opklaringen van afgelopen nacht. Het is niet leeg, maar de bulk lijkt door en qua lijstertrek is het erg rustig. Achter de vijver van Jochem zitten enkele, helaas gewone, roodborsttapuiten en vliegen er nog drie boerenzwaluwen voorbij.
In de middag besluiten we één van de landschappelijk mooiste plekken van het eiland te bezoeken: de Hors. Hier heeft de wind nog vrij spel. Het is een schouwspel om te zien in dit dynamische stuifduinengebied. De zon breekt door en overal verschijnen bruinrode heidelibellen, vliegt een klein koolwitje voorbij en zien we naar zuid trekkende atalanta’s . Twee velduilen en een blauwe kiekendief vliegen op uit de opgewarmde duinpannen. Er vliegen redelijk wat rietgorzen op en een droog rateltje vanuit de blauwe lucht verraad een ijsgors. We struinen zelfs zo enthousiast dat we bijna de Hoornderslag aantikken. Daar zien we een ruigpootbuizerd bidden. Via de Horsmeertjes lopen we weer terug en horen we ijsvogel nummer 5 van de vakantie.
Door technische problemen met mijn de laptop kunnen zeker foto’s en soms berichten helaas iets vertraagd verschijnen..
Maandag 19 oktober
De ‘Day after’ van het Dutch Birding vogelweekend. Honderden vogelaars slaagde er dit weekend niet in een vogel te ontdekken die ‘twitchbaar’ was. De zwartkeellijster van zaterdag was een absolute knaller, maar het was maar voor een handvol vogelaars mogelijk de vogel ook te zien. De ochtend starten we bij de bekende ‘Lange Dam’ aan de noordwestkant van de Sluftermonding. Veel vers aangekomen vogels melden zich in de zeereep. Goudhanen zijn weer met tientallen vertegenwoordigd. Tijdens de wandeling vliegen enkele grote gele kwikstaarten over. Bij de monding van de slufter zitten behoorlijk wat gorzen. Op geluid hoor ik een ijsgors en zelfs een geelgors. Ik krijg de vogels helaas niet zo fraai te zien als afgelopen zaterdag. Rond de middag is het Diederik Kok die tijdens een gezinswandeling in het Krimbos een zeldzaamheid ontdekt. Een heuse ‘sibbopie‘, alleen de in de vogelaarskringen bekende afkorting, is al fijn. Ik besluit de vogel te gaan bezoeken. Siberische boompiepers staan er om bekend te kunnen kruipen als muizen in dichte vegetatie. Erg hoopvol ben ik dan ook niet. Als ik aankom zie ik een kleine 70 vogelaars op een fietspad staan. Ik sta als enige aan de andere zijde. Direct bij aankomst zie ik de fraai getekende Siberische boompieper het fietspad oversteken. Zwijgend vliegt de vogel in een boom en kan ik een bewijsplaatje schieten. Mijn eerste voor Texel, en daarmee mijn 270e soort voor mijn Texel lijst.
Niet veel later komt er een fantastische foto door van een reeds ontdekte ‘Pabo‘ in de tuintjes. Met het openbreken van de lucht en daarmee de eerste Texelse zonnestralen besluiten we via de noordkop naar de plek te struinen. De vogel laat zich uitmuntend bekijken. Een uurtje besteed ik aan een plaatje. De vogel is echter zo actief aan het foerageren, biddend met trillende vleugeltjes en knalgele stuit , dat het toch nog een behoorlijke opgave is om de kleine dwaalgast op de gevoelige foto te krijgen. Fijn om na een hele mik gewone soorten , eindelijk een tweetal rare vogels te zien. Uiteindelijk geen onbelangrijke bijzaak natuurlijk..
Zondag 18 oktober
Gisterenavond de dag afgesloten in het Eierlandsche Huis in de Cocksdorp. Tijdens het Dutch Birding vogelweekend wordt hier een afwisselend avondprogramma samengesteld door Dutch Birding. Eerst een fantastisch avontuurlijk verhaal van Sander Lagerveld over zijn zoektocht naar endemische vogelsoorten op het afgelegen eiland Buru in Indonesië. Vervolgens vertelde Arjan Dwarshuis passievol aan een volle zaal over zijn ‘Birding Experience’ in 2016. Hij lanceerde op deze avond ook zijn speciale fundraiser pagina! Een dappere poging voor een wereldrecord vogels en een prachtig doel om bescherming van bedreigde vogelsoorten een flinke financiële steun in de rug te geven. Ik ken Arjan al sinds herfstkampen op Schiermonnikoog met de Jeugdbond van Natuur-en Milieustudie aan het einde van de jaren ’90. Erg leuk om zijn avontuur en fantastische doel voor Birdlife International te volgen.
En toen weer naar buiten..
De ochtend begint regenachtig. ‘Vogeltechnisch’ gezien prima, want dat betekent dat reeds vertrokken trekvogels uit zuidelijk Scandinavië, wellicht op de Waddeneilanden naar beneden zullen komen. Het regent echter wel een stuk harder dan gisteren. Dat maakt het vogels kijken niet heel gemakkelijk en bepaald niet erg aangenaam. Het is opnieuw windstil weer en dat is een luxe tijdens de herfst op Texel weet ik uit ervaring. Een wandeling in de Bleekersvallei en de westrand van de Staatsbosbossen was het plan. Het bos is kansrijk voor Siberische boompiepers en de vallei en de zeereep goed voor ‘verse’ trekvogels. In het bos vliegt een luidroepende appelvink over. Geen alledaagse soort op het eiland. Het blijft helaas het enige hoogtepunt van de wandeling.
Bij de strandopgang van de Westerslag zitten twee fraaie strandleeuweriken en in de Westerduinen is een klapekster aan het jagen. Het blijft een natte bedoeling. Op vakantiepark Slufterhoek zitten nog steeds heel veel vogels. Een park vol pap , want krenten krijg ik niet gevonden. In de tuin van ons vakantiehuisje zit nog steeds een fraaie jonge man gekraagde roodstaart en in diverse haagjes zien we hele fraaie goudhaantjes.
Het zijn niet de zeldzame soorten die het beeld bepalen, maar deze dappere trekvogels zijn schitterend. Vooral als ze ook nog mee willen werken voor een plaatje. Goudhanen zijn het eigenlijk helemaal, met een gewicht van slechts 4/5 gram de kleinste vogel van Europa. Misschien wel uit het ei(tje) gekropen in Rusland en nu stuiterend en piepend over een herfstig Hollands Waddeneiland. Ook wel een beetje opletten geblazen met al die sperwers op de loer..
In de middag nog een struintocht gemaakt in de Bollekamer. Een grote lijster, honderden graspiepers en een vertraagde boerenzwaluw zijn de noemenswaardige vogelsoorten. Dit deel van de Westerduinen heeft een open karakter door de actieve begrazing van Schotse hooglanders. In de enkele meidoorns en duindoorns zitten roodborsten. Het lijkt erop dat iedere struik zijn eigen roodborst heeft. De aantallen lijken nog steeds toe te nemen. De vogeltrek wordt in alle hevigheid ervaren, nu alleen nog een stiekeme zeldzaamheid!
Zaterdag 17 oktober
Vanochtend had ik om 7.45 afgesproken met collega boswachter , en tevens vogelaar, Harm Blom. We besluiten te starten aan de Krimweg ten westen van de Cocksdorp. Eén van mijn favoriete wandelingen in de vroege ochtend is de ‘Lange Dam’ . Een overzichtelijke en gevarieerde binnenduinreep met veel besdragende struiken en aan de andere zijde de uitgestrekte kwelders van de Slufter. Er zijn weer genoeg vogels aangekomen. In de ochtendschemer zien we gelijk veel. Groepjes zwartkoppen, goudhanen en verschillende tjiftjaffen dwarrelen door de struiken. Door het luchtruim waaieren grote groepen koperwieken en kramsvogels. Een groepje van ruim 15 kleine zilverreigers vliegt op uit de Slufter. Halverwege de dam horen we, vanuit de lucht, het droge rateltje van een ijsgors. Een donker stipje zou de vogel moeten zijn. Zo gaat dat meestal met deze soort in Nederland..
Aan het einde van de dam treffen we oa Kees de Vries en Bertus de Lange. We kijken gezamenlijk naar een fraaie kleine barmsijs en zien een onvolwassen gekraagde roodstaart. Bij de monding van de Slufter zitten interessante kweldersoorten. Een mooie gemengde groep met graspiepers, rietgorzen, 8 strandleeuweriken en een tweetal ijsgorzen. Die laatste twee laten zich uiteindelijk fantastisch bekijken. Op een gegeven moment begeef ik mij op slechts 5 meter van een mannetje ijsgors, die nog een fraaie zwart gespikkelde borst heeft. Genieten! Afgelopen zomer zag ik deze fraaie gors nog zingen op de fjelden in Noorwegen.
Terwijl we naar een jagende smelleken kijken , trilt in diverse broekzakken een smartphone. Ditmaal niet een melding van een Siberische tjiftjaf of een jagende velduil maar een zwartkeellijster! Dat is een hele harde knaller! De gelukkige vinder Ruud van Beusekom komt zeer waarschijnlijk in aanmerking voor de felbegeerde verrekijker. De soort van het weekend lijkt gevonden.. We moeten nog een eind teruglopen en zien nog snel een biddende ruigpootbuizerd. Ruim een uur na de ontdekking komen we aan op camping Loodmansduin. Overal schieten lijsters voorbij en lopen verspreid groepjes vogelaars te zoeken. Van de zwartkeellijster ontbreekt helaas ieder spoor.. Gelukkig had ik deze zeldzame lijster al gezien in oktober 2009.
In de middag nog een flinke wandeling gemaakt in de zeereep tussen de Slufter en de Koog. Nog steeds heel veel vogels. Een persoonlijk dagrecord roodborsten is in de maak. Het gehele wandelpad van de BuitenMuy is er mee bezaaid. Morgen weer een nieuwe ronde en tevens nieuwe kansen.
Vrijdag 16 oktober
Vanmorgen om 11 uur stonden we op de veerboot naar Texel. Het voelt altijd wel een beetje als thuiskomen. In 2006 liep ik op dit eiland stage als vogelwachter bij Staatsbosbeheer. Jaarlijks probeer ik dit eiland meermalig te bezoeken, maar door diverse andere tripjes in het buitenland is het er dit jaar nog niet van gekomen. Na erg drukke weken in de Biesbosch en de daarbij behorende bioscoop premières is het nu tijd voor heerlijk struinen, fanatiek vogels kijken en een beetje tot rust komen.
Cindy en ik starten bij het ‘Grote Vlak’ aan de zuidkant van het eiland. Gisteren werd hier een grauwe franjepoot ontdekt. Via diverse alert-groepen waarbij ik aangesloten ben, krijgen we door dat de vogel nog aanwezig is. We krijgen de vogel, net als tientallen andere vogelaars, erg fraai te zien. Het ongewoon drukke foerageergedrag is typerend voor de soort. Ik maak via de telescoop een filmpje:
Massaal lijsters en roodborsten
Vervolgens besluiten we een wandeling te maken boven camping Kogerstrand. Hier ligt het mooie duingebied ‘de Nederlanden’. Het is bladstil , maar aardedonker. Grote groepen lijsters vliegen over. Een fascinerend gezicht! Vooral de koperwieken en de kramsvogels komen lekker binnen. De radarbeelden van Hans van Gasteren op twitter voorspelde al zoiets.. In de bosjes en duindoorns is het druk. Druk met vogels: groepjes zwartkoppen, goudhanen en enkele tjiftjaffen zoeken naar voedsel. Rietgorzen zitten uitgeput in de zeereep. Op het wandelpad zien we tientallen roodborsten. Er is duidelijk heel veel aankomst. Dat belooft wat , want juist dit weekend zijn ook honderden vogelaars neergestreken op Texel. Het is namelijk het Dutch Birding vogelweekend . Ik kom deze middag niet verder dan heel veel ‘gewone’ soorten. Een opvallende waarneming is wel de ijsvogel die boven vakantiepark Slufterhoek aan komt zetten. Die ijsvogels zijn behoorlijk ‘on the move’, maar wat wil je ook na zo’n succesvol broedseizoen. Morgen weer hoopvol verder . Ik ben benieuwd wat voor moois er gaat gebeuren met zoveel vogels en zoveel vogelaars.
Thomas van der Es 