Tagarchief: Vogelreis

Maleisië part 1 : Kuala Selangor

11-13 februari 2016

Kuala Selangor is een kleine plaats ten noordwesten van de metropool Kuala Lumpur. Op rustige momenten is het een uurtje rijden. De regio is uitermate geschikt voor een aantal laaglandspecialiteiten. Tijdens onze reis door ‘West-Maleisie’ brachten we twee nachten door in het Apps Hotel in dit dorp. Een goed middenklasse hotel , perfecte keuken en een prima uitvalsbasis voor tripjes in de omgeving.

Brutale apen & specialiteiten van de mangroves

De belangrijkste vogelplek van Kuala Selangor is het kleine natuurparkje: ‘Taman Alam Kuala Selangor’ . We bezochten het parkje gedurende een lange ochtend.

Tijdens zonsopkomst staan we op de parkeerplaats van het natuurpark. We waren niet alleen. Vanuit alle hoeken en gaten verzamelden Crab-eating Macaques zich om ons heen. Geniepig zitten ze te loeren vanachter bomen , boven op het hek en rondom de auto. Er zullen vast vele toeristen zijn geweest die dit hinderlijke gedrag veroorzaakt hebben. We verzamelen moed en wurmen ons door de menigte met apen. Brutale apen waren we gewend, maar dit was wel een heftige versie van brutaal. Met slechts één appel minder en een afgeknabbelde fles water starten we onze wandeling.

macaw.jpg

Officieel was het park nog niet geopend, maar we krijgen toestemming om te beginnen met de trail. We worden getrakteerd op een aanval van kleine zwarte witte steeklvliegjes. Die zagen we even niet aankomen, maar gelukkig hadden we een beschermende spray in onze rugzak. Een korte broek is voor toekomstig bezoekers trouwens geen aanrader. In het dichte (vochtige) bos zoeken we zorgvuldig naar Barred-Eagle owl , maar we hebben geen succes. In diverse reisverslagen had ik gelezen dat deze fraaie uil regelmatig zichtbaar zou zijn op dit deel van de trail.

Het vervolg gaat over een ringeldijkje rondom een moerasje. In twee hoeken staan uitkijktorens. Eén hele hoge van beton en een ‘wiebelaar’ van hout. Op het dijkje vinden we zeer spoedig een doelsoort van de wandeling: Laced woodpecker .  De vogel zit voor het mooie net te dichtbij voor de foto..

Aangekomen bij de boardwalk hebben we het zweet al op de rug staan. Het is geen lange trail, er wordt niet geklommen, maar het is gewoon heel erg warm! De boardwalk door de mangroves is uitermate goed voor een aantal vogelspecialiteiten. We lopen het U-vormige paadje liefst 3 keer rond. Gelukkig levert iedere ronde weer nieuwe soorten op en wordt de moeite beloond. Vrij gemakkelijk zien en horen we Mangrove Blue flycatcher, Golden-bellied gerygone , Great Tit ( cinereous) . Common Flameback en Sunda pygmy woodpecker laten zich zelfs fotograferen. Het benoemen waard, want fotograferen is bijna onbegonnen werk in de duisternis van de mangroves. Bij de schuilhut horen we uiteindelijk de Mangrove whistler en scoren we een volle kaart. Fijn als je achter alle doelsoortjes een vinkje kan zetten!

cinerous tit
Great tit / Grijze koolmees ssp ambiguus

 

Sunda pygmy woodpecker
Sunday pygmy woodpecker / Bruinkapspecht
common flameback
Common Flameback / Javaanse goudrugspecht

 

Als we teruglopen is het onderhoudend vogels kijken. Rustig aan krijg ik een beetje het gevoel te pakken. Een leuke verrassing treffen we aan het einde van het ringeldijkje. Een soort die ik vorig jaar nog in Sri Lanka zag loopt met een drietal voor ons uit; Forest wagtails! In het dichte bos zit een grote ‘feeding flock’ met verschillende soorten, alles is echter mager te zien. Juist op dit stuk van het wandelpad zijn de steekmuggen hinderlijk. Vanuit een boom worden we begluurd. Niet door de hondsbrutale Macaques, maar door een fraaie Silvered Leaf monkey . Gewoon ontspannen op een boomstam en niet azend op onze rugzakken en lunchpakketten. Dat verdiend een foto. Vroeg in de middag kopen we alsnog een kaartje en wringen de T-shirts uit. Het was een mooie wandeling met fraaie soorten!

monkey.jpg

 

Rijstvelden met goudsnippen

De omgeving van Kuala Selangor bestaat grotendeels uit rijstvelden. De rijst groeit in het water en de grote kavels in deze omgeving hebben een behoorlijke aantrekkingskracht op steltlopers, zwaluwen en reigerachtigen.

Koereiger
Koereiger / Cattle egret

De algemene soorten waren rijkelijk vertegenwoordigd. Duizenden koereigers, enkele bruine klauwieren en vele grijze wouwen werden makkelijk gevonden. Op de eerste dagen van de reis is dat lekker opstarten. Een hele leuke verrassing was het paartje Goudsnippen ( Greater-painted snipes) . Helemaal niet zo’n gemakkelijke soort en bovendien vreselijk fraai. Open en bloot stapten ze aan onze huurauto voorbij.  Ik had de soort al fraai gezien in Gambia ( West-Afrika) , maar dit was wel uitmuntende herhaling.

 

Goudsnip paartje
Goudsnip / Greater-painted snip

 

Goudsnip paartje 2
Goudsnip / Greater-painted snip

Boven de oudere verdroogde rijstvelden zagen we diverse oostelijke vorkstaartplevieren en een Asian Openbill. De hoofdwegen waren vrij druk en stoppen was hier lastig, maar op de hobbelige zijweggetjes ging dat beter. Ik weet nu in ieder geval  dat ik geen ster ben in het achteruit rijden in een auto die gemaakt is voor linksrijders.. Als er een rustende grijze wouw bovenin een struik zit , heb ik geen keus; achteruit dat ding. Wat een indringende blik met die helderrode ogen.

grijze wouw.jpg
Grijze wouw/ Black-winged kite

Een vrij schaarse soort op het schiereiland van Maleisie is de White-breasted woodswallow . Een beetje plompe spitsvogel met een grijsblauw uiterlijk en een helderwitte buik. Bij een aantal boerderijen kwamen we ze tegen. Een soort die we elders in het land, zeker niet tegen zouden komen.

 

white-breasted woodswallow.jpg
White-breasted woodswallow

Onverwachte knaller  

Als we op dag twee nog een kleine verkenningsronde maken door de uitgestrekte rijstvelden komen er opeens twee gigantische beesten aanvliegen. Totaal verbaasd begin ik in mijn boek te bladderen. Het was een korte waarneming, maar ik had genoeg gezien om zeker te zijn dat het een paartje Gewone Neushoornvogels ( Rhinoceros hornbill) zou moeten zijn. Het geluk is met ons, want de vogels lijken te landen. In een hele kleine nederzetting met lokale rijstboertjes parkeren we de huurauto. Eén van de vogels zit luidroepend in een palmboom. Een uitgelezen kans om de vogel in de telescoop te bekijken. We trekken bekijks en binnen de kortste keren staat het hele dorpje om ons heen. Nadat wij en de vele kinderen de vogels door de telescoop hebben gezien, vliegen beide vogels recht over. De camera ratelt er even op los, want deze onverwachte knaller kan je maar beter gezien hebben.

Rhinocorous hornbill 3.jpg

 

Finland, Lapland & Varanger Part 2: Geluk en pech…

Donderdag 2 juli , Oulu – Kuhmo

Uitgeslapen stap ik rond 08:30 richting het douchegebouw op de camping. Een verloren ochtend is het niet, want aankomende nacht verwacht ik weinig tot geen slaap. Via Wild Brown Bear Centre hebben we een observatiehut gehuurd om bruine beren te gaan bewonderen. Deze ( super!) commerciële natuurbelevenis ligt op de grens met Rusland ten noorden van de plaats Kuhmo. Onderweg hebben we verschillende stops in gedachte dus besluiten we op tijd te vertrekken. Een erg spannende stop staat gepland bij de nestlocatie van een Laplanduil. Via Facebook krijg ik contact met Roni Väisänen een Finse vogelaar en ringer van vogels in Finland. Hij is een zeer gedreven vogelaar en ringer van broedvogels in dit land. De mij goed bekende Fabian Meijer was lange tijd in dit land voor zijn studie en had een aantal boeiende uitstapjes met deze vogelaar gemaakt en ringde voor vogelonderzoek o.a. blauwstaart, sperweruil en bosgors.

Ik had de ontmoeting met uilen voor deze reis al uit mijn hoofd gezet , omdat het redelijk laat in het seizoen was. Ik was daarom ook erg verheugd dat ik op Facebook een foto voorbij zag komen van een Laplanduil in broedhouding op een nest half juni. Dit betekende voor mij dat de jonge pullen nog minimaal een maand op het nest zouden verblijven en dat het dus mogelijk was de vogels te gaan zien. De locatie lag gelukkig prima op de route.

Na een flinke logistieke puzzel en wat gebrom van mijn kant over het niet vinden van de locatie bereiken we na 1,5 uur zoeken een kaalkapvlakte. Dit zou de plek moeten zijn…

Ik probeer dwars door de vlakte de bosrand te bereiken en de afgeknakte dennenboom te vinden waar de nestruimte zich zou moeten bevinden. Als ik op een hoger deel van de vlakte kom valt mijn oog op de boom. De boom die ik herkende van de toegezonden foto’s. De verrekijker er op gericht en al snel zijn de ‘donspullen’ zichtbaar. Hebbes!

Laplanduil pullen
Laplanduil pullies / Great Grey Owl chicks

Het is een relatief droog deel van de taigabossen, maar de honderden muggen zijn vol in de aanval. Cindy kruipt de auto in en ik probeer met een behoorlijke snuf  ‘muggenspray’ op grote afstand het geduld op te brengen om een volwassen Laplanduil te zien. Na een half uur houd ik het voor gezien. Ik loop terug naar de auto als pal achter mij een grote grijze verschijning me aankijkt. Een joekel van een  Laplanduil! Wat een apparaat! De vogel flapt , zoals een uil, richting zijn nest en gaat de jongen voeren. Even later neemt de vogel plaats in een spar aan de rand van het bos, voor mij de mogelijkheid om de vogel te fotograferen. Deze soort is voor mij één van de meest indrukwekkende vogelsoorten uit het vogelboek. Een gigantische kop, een mega-hartvormig gezicht en angstaanjagende gele ogen. Op tientallen meters afstand schiet ik een paar bewijsfoto’s.

Laplanduil / Great Grey Owl
Laplanduil / Great Grey Owl

Na deze fantastische ervaring slingeren we via vele onverharde bosweggetjes richting het Wild Brown Bear Centre. We hadden om 16.00 uur een maaltijd gereserveerd. Een prima, maar sober buffetje ging er wel in, zeker omdat we hierna nog 15 uur zonder fatsoenlijke lichamelijke beweging in een observatiehut zouden verblijven. Om 16:45 krijgen we het verzoek om ons naar de hut te verplaatsen. Een Finse jonge knaap loopt voor ons uit en wijst ons een klein bouwsel aan met een 1. Dat was onze hut. De beste volgens velen. We kruipen in de hut en beseffen dat we hier pas 15 uur later weer uit zouden kruipen. We vermaken ons het eerste uur met het doden van mede-hutbewoners. Het gezoem lijkt om 18.00 uur minder te worden, maar als ik mijn camera door een kijkgat richt zoemen de nodige bloeddrinkers weer naar binnen. Vooruit maar..

Toegegeven een fantastische plek. Ik besef alleen nog niet dat ik al een tijdje naar het hoogtepunt van de avond zit te turen. Een hoogveenglanslibel vliegt voor bij de hut en zet eitjes af op het veenpluis in het meertje.

We proberen een geïmproviseerd wisselrooster uit. Af en toe proberen we wat te slapen, maar continu ogen op de omgeving. Het hoogveen vol veenpluis, de bosranden en de rotsen moesten in de gaten gehouden worden. In de omgeving werd het drukker en drukker. Veel Baltische Mantelmeeuwen, een familie brilduiker en een aantal bonte kraaien strijken neer op het uitgestrooide vlees. Af en toe klinkt er paniek in deze groep en schieten we allebei richting de veels te kleine en smalle kijkgaten. We krijgen weinig te zien. Ik probeer mijn camera uit op het bekende beeld. Een dobberende Baltische Mantelmeeuw op de plas en een bonte kraai in het veenpluis. Om 23.00 uur horen we gegrom. Niet eens van mijzelf, maar vanuit het bos…Zou het dan toch gebeuren. Het geluid lijkt dichterbij te komen en het klinkt door merg en been. Een bruine beer 100%. We staren ruim een half uur onafgebroken naar de bosrand maar we zien niets. Het rooster wordt verder uitgevoerd tot diep in de nacht als Cindy opeens een dier in beeld krijgt. Het is bijna niet te zien, want het is enorm gaan regenen. Van middernachtzon is geen sprake, ik mis mijn nachtkijker! We merken op dat het een vos is. Een bijzonderheid op deze plek, maar worden we daar nu vrolijk van…

Om 7.00 uur lopen we gebroken en terneergeslagen via de vlonderpaden en het wandelpad terug naar het centrum. Dippen is zuur…Zeker als de verwachtingen zo hoog gespannen zijn als tijdens deze lange zit. Het hoort er immers bij. Ik ben juist zelf de degene die zo vaak aankondigt dat natuur niet te regisseren is. Wat vermoeid slaan we het ( dure) ontbijt over in het Wild Brown Bear centre en zetten koers richting de ondertussen bekende Laplanduil. Die laat zich vol glorie zien! Het verzacht de pijn van het dippen en ik zeg zachtjes tegen mijzelf dat dit eigenlijk veel stoerder is….

Laplanduil / Great Grey Owl
Laplanduil / Great Grey Owl

Finland, Lapland & Varanger Part 1 : Oulu

Finland, Lapland & Varanger Part 1 : Oulu

Van 29 juni tot en met 14 juli heb ik samen met mijn vriendin Cindy een rondreis gemaakt door Finland en Noorwegen. Gedurende deze twee weken hebben we in totaal 4100 kilometer afgelegd met een huurauto. De huurauto hebben we gehuurd via Sunny Cars en de vliegtickets ( Amsterdam – tussenstop Helsinki- Oulu en Rovaniemi – tussenstop  Helsinki – Amsterdam) via Cheap Tickets.

Speciale dank gaat uit naar diverse personen die ons in de voorbereiding en tijdens de reis hebben voorzien van recente informatie. Daan van Werven, Marnix Jonker, Marius Teeuw, Fabian Meijer, Paul Borgerding, Jurrien van Dijk, Niels Bot , Roni Väisänen ( Laplanduil), Egil Ween en Jonny Fisk.

Verder hebben we veel gebruikt gemaakt van diverse reisverslagen, het super naslagwerk ‘Were to find birds of Lapland , van David Gosney’ , Wild Scandinavië van Ger Meesters en natuurlijk de website Observado.

Dankbaar hebben we ook gebruik gemaakt van de app: maps.me die voor een navigatiesysteem zonder dataverbruik zorgde en zeer gemakkelijk te vullen was met recente waarnemingen.

De route van onze reis was dan ook dagelijks te zien op het beeldscherm van de smartphone. Een ideale manier om gemakkelijk door het land te bewegen en bij de juiste plekken te komen.

De route
Heel belangrijke ‘ APP ‘ gedurende de trip

Maandag 29 juni , aankomst Oulu

Omstreeks 12 uur vertrokken we vanaf luchthaven Schiphol met Finnair richting Helsinki Finland. Het was helder weer en het waddengebied kon tijdens het begin van de vlucht mooi bekeken worden. Vooral Rottumeroog ( mijn noordelijkste bestemming ooit..) was bijzonder goed te zien door het kraakheldere weer. Toen het vliegtuig Scandinavië binnenvloog veranderde het landschap in zachtgroene en donkergroene tinten van bossen, weilanden en meren. Na een vrij lange tussenstop in Helsinki ( 3 uur )  vervolgde we onze reis naar boven. Met een kleiner compact vliegtuig , eveneens van Finnair, werd koers gezet richting Oulu Airport. De grootste stad van Noord-Finland ligt als ‘badplaats’ aan de Botnische Golf. Verwacht geen metropool , ook al is het de 5e stad van Finland. Rond 20.40 kwamen we aan op een druilerig en koel vliegveld. Twintig minuten later stonden we bij onze huurauto en vertrokken richting onze vooraf geboekte camping ‘ Nalli Kari ‘. Het is grijs weer , maar donker zal het deze nacht niet worden. In dit deel van Europa wordt het tussen eind mei en eind juli enkel schemerig rondom middernacht. Zingende koperwieken en kramsvogels verwelkomen ons op de camping en een houtsnip flapt al roepend voorbij.

Dinsdag 30 juni , Oulu – Liminka Bay – Liminganlahti NP

Omstreeks 6.30 gaat de wekker en wandel ik een eerste verkenningsrondje over de camping. Het voelt een beetje als een herfstig dag op een Waddeneiland. Overal zitten kramsvogels en koperwieken en vliegen barmsijsjes over. Leuk om deze ‘Hollandse’ wintervogels in hun broedgebied te zien.

Een rinkelend belletje in de lucht kondigt een overvliegende pestvogel aan. Vanaf het strand scan ik de Botnische Golf. Met mijn verrekijker zie ik in de verte een familiegroepje  wilde zwanen, scholeksters en een aantal brilduikers. Na het ontbijt besluiten we om richting de zuidkant van Oulu te gaan waar zich het Liminganlahti NP bevindt. Een prachtig wetland  nabij de baai van Liminka. Onderweg zien we de eerste kraanvogels van de trip lopen langs de E8.

Liminganlahti is een ondiepe baai met uitgestrekte rietlanden en ondiepe lagunes. Het gebied is 109 km² groot. Het beste startpunt is het bezoekerscentrum. Ook wij beginnen in dit fantastische informatiecentrum . Prachtige foto’s, filmpjes en interactieve educatie tonen het grote belang aan van dit wetland in Scandinavië. Het is oa het enige broedgebied van de grutto van Finland, maar ook het domein van kraanvogels, zeearenden en kemphanen. We maken een eerste wandeling naar de uitkijktoren. Een prachtige ‘boardwalk’ door een veen van wilgjes en berkjes gaat over in open rietland en waterrijke geultjes. Rondom de boardwalk hangen volop nestkasten. We merken op dat ze allemaal bezet zijn door bonte vliegenvangers! Een paradijs voor deze soort, want ook wij ervaren onze eerste muggenaanval van de reis. De muggenspray gaat op als after-shave en de capuchon strak over de hoofden. Tijdens de wandeling zien we grauwe klauwier, pijlstaart met jonge pullen en roodsterblauwborst. Vanaf de uitkijktoren heb je een fantastisch uitzicht over het gebied. Door de telescoop zien we grote groepen nonnetjes, de nodige zeearenden en nabij de toren horen we de kenmerkende roep van de porseleinhoen. Een op afstand foeragerende reuzenstern zorgt voor wat opwinding. Geen alledaagse soort in dit deel van Finland.

In de middag rijden we wat rond in de omgeving en bezoeken we nog een tweetal andere observatiepunten. Het aantal zeearenden dat we zien groeit richting 15. Opvallend is dat de soort hier nauwelijks tot broeden komt. Volgens een medewerker van het bezoekerscentrum heeft het vooral te maken met het ontbreken van geschikte nestbomen. Eerlijkheidshalve valt mij ook op dat het voedselaanbod toch redelijk beperkt is. Uiteraard zijn er watervogels zoals smient, nonnetje en kuifeend. Maar het is slechts een fractie van wat er op een gemiddelde zomerdag in de Biesbosch aanwezig is….Een zeldzame broedvogel hier is bijvoorbeeld de grauwe gans. Vol trots komt hij terug in tentoonstellingen, in de folders, op de website en in het informatiecentrum. De soort heeft hier slechts 200 broedpaar. De zeearenden die we aantreffen zijn voornamelijk jonge vogels. Ze zullen ook wel regelmatig een zoetwatervis nuttigen.

Woensdag 1 juli , bossen Oulu – Liminganlahti NP- strand

Dag drie begint ongekend vroeg. Omdat we kans willen maken op eland en mogelijk hoenders en uilen gaat de wekker om 02:30. De zon schijnt ( het is een heldere nacht). We besluiten in de omgeving van Oulu wat onverharde wegen te gaan afrijden in de hoop tegen wat leuks aan te blunderen. We proberen wat ten oosten van Oulu, onder andere in de omgeving waar enkele weken geleden een nestkast met familie Oeraluil aanwezig was. Het is een fantastisch ochtend. Gelijk valt op dat de vogels niet ‘gratis’ zijn in de uitgestrekte naaldboom bossen. We horen slechts een enkele goudhaan , een matkop ( ondersoort borealis) en vanuit de top van een spar zingt een braamsluiper. Het hoogtepunt van de ochtend is een tweetal waarnemingen van gigantische elanden! De eerste zien we op een kaalkapvlakte middenin bos. De tweede waarneming verrichten we een uurtje later en betreft een moederdier met een kalf. Ik had er al eens één gezien op vreselijk grote afstand in de Biebrza moerassen in Polen, maar deze waarnemingen waren toch een stuk indrukwekkender.

In de loop van de ochtend ( door het vroege opstaan hielden we een flinke dag over..) bezochten we Liminganlahti NP opnieuw. We hadden nog een aantal observatiepunten aan de noordkant van het grote park niet bezocht. Door de hoge waterstanden waren de vlonderpaden echter niet toegankelijk. De muggen waren heftig, maar dat kwam dan weer door het stralende weer wat we vandaag gekregen hadden. We namen het voor lief.

De meest noordelijke uitkijktoren stond aan het rand van het bos. Grote groepen bosruiters vlogen rond en boven ons baltste watersnippen. Een fantastisch uitzicht, windstil weer ,een zonnetje en wat akelig gezoem. Bij de parkeerplaats zagen we ook onze eerste libellen. Voornamelijk noordse witstuitlibellen en enkele viervlekken. Ook zong daar een mannetje roodmus dat zich buitengewoon fraai liet bekijken en fotograferen. Net voor de trip had ik deze soort ook waargenomen in de Biesbosch. Hier zijn ze echter een stukje algemener..

Op de terugrit zagen we nog grote groepen kraanvogels langs de E8 en diverse zijwegen van deze snelweg. Kraanvogels broeden in Liminka maar ook in de nabije omgeving. De vogels foerageren in deze tijd van het jaar vaak op akkers in de omgeving van het moerasgebied. Tijdens de najaarstrek strijken groepen van ruim 30.000 in deze regio neer als voorverzameling voor hun terugreis naar overwinteringsgebied in Spanje. Met oostenwind kunnen we er dan soms een aantal  tegenkomen in Nederland. Wat mij opviel aan de kraanvogels, dat ze ook hier, onwijs schuw waren. Ze liepen continu achterin de akkers, ze waren continu waakzaam en bij het minste of geringste vlogen ze weg.

Kraanvogel / Cranes
Kraanvogel / Common Crane